Akullnajat e Tokës po zvogëlohen dhe në 20 vitet e fundit, shkalla e tkurrjes është shpejtuar në mënyrë të vazhdueshme, sipas një studimi të ri të pothuajse çdo akullnaje në planet.
Advertisements
Akullnajat kryesisht humbin masën përmes shkrirjes së akullit, por ato gjithashtu tkurren për shkak të proceseve të tjera, të tilla si lartësimi, ku uji avullohet drejtpërdrejt nga akulli dhe pjelljes, ku copa të mëdha akulli shpërthejnë buzë një akullnaje, sipas Oqeanisë Kombëtare dhe Administrimi Atmosferik (NOAA).
Duke ndjekur se sa shpejt tkurren akullnajat, shkencëtarët mund të parashikojnë më mirë se sa shpejt nivelet e detit mund të rriten, veçanërisht pasi ndryshimi i klimës ngre temperaturat mesatare globale.
Por vlerësimi i shkallës së tkurrjes së akullnajave mund të jetë jashtëzakonisht i vështirë; Vlerësimet e kaluara mbështeteshin në studimet në terren të vetëm disa qindra akullnajave nga më shumë se 200,000 në Tokë, si dhe të dhëna të rralla satelitore me rezolucion të kufizuar, vunë në dukje autorët në studimin e tyre të ri, botuar të Mërkurën (28 Prill) në revistën Nature.
Advertisements
Disa nga këto të dhëna satelitore kapën ndryshime në lartësinë e sipërfaqes, por morën vetëm disa vende dhe në pika të rralla kohore. Satelitë të tjerë zbuluan zhvendosje të lehtë në fushën e gravitacionit të Tokës, por nuk mund të ndanin se sa tkurrje e akullnajave kontribuoi në këto zhvendosje, në krahasim me ndryshimet masive në fletët e akullit ose tokën e ngurtë, për shembull.
Për të zeruar në një vlerësim më të saktë, ekipi përdori imazhe të panumërta satelitore dhe ajrore për të vëzhguar 217,175 akullnaja, duke llogaritur pothuajse të gjithë akullnajat e Tokës. Në veçanti, një arkiv 20-vjeçar i imazheve nga Radiometri i Avancuar Spaceborne Termike i Emetimit dhe Reflektimit (ASTER) i NASA-s, një sensor me rezolucion të lartë brenda satelitit Terra, furnizoi ekipin me një mori të dhënash dhe i lejoi ata të bënin vlerësime më të sigurta të humbja e masës së akullnajës me kalimin e kohës.
“Ne jo vetëm që kemi mbulimin e plotë hapësinor të të gjithë akullnajave, por gjithashtu përsërisim marrjen e mostrave kohore”, që do të thotë matje të marra nga shumë pika në kohë, tha autori i parë Romain Hugonnet, një student doktorature në Universitetin e Toulouse në Francë dhe Laboratorin e Hidraulikës , Hydrology and Glaciology (VAW) në ETH Zürich në Zvicër.
Ekipi zbuloi se, midis vitit 2000 dhe 2019, akullnajat kolektivisht humbën një mesatare prej 293.7 miliardë tonë (267 miliardë tonë metrikë) të masës në vit, japin ose marrin 17.6 miliardë tonë (16 miliardë tonë metrikë); kjo përbën rreth 21% të ngritjes së vëzhguar të nivelit të detit në atë hark kohor, vunë në dukje autorët.
Bashkohuni edhe në grup, mund të ndani në çdo kohë denoncimet dhe çdo ankesë me të gjithë ndjekësit e tjerë!